We wtorek sąd okręgowy nieprawomocnym wyrokiem rozwiązał małżeństwo Krzysztofa i Agaty przez rozwód bez orzekania o winie. W środę jej świeżo upieczony eksmałżonek, odwożąc małoletniego syna, zjawił się u Agaty z inną kobietą, którą przedstawił jako swoją narzeczoną. Oznajmił przy tym, że z Jolą spotyka się już od roku. W Agacie krew zawrzała i jeszcze tego samego dnia postanowiła, że jeśli to możliwe – zmieni niezwłocznie żądanie pozwu na rozwód z wyłącznej winy męża. Czy nie jest na to za późno?
Nie jest. Postępowanie rozwodowe rządzi się swoimi prawami i o ile w innych postępowaniach cywilnych zmiana powództwa już po zapadnięciu wyroku przed sądem pierwszej instancji może być niewykonalna, o tyle jeśli chodzi o winę w rozwodzie, przepisy Cię nie ograniczają. Zwłaszcza na początkowym etapie postępowania w sprawie o rozwód zdarza się, że stanowiska stron są zmienne. Czasem dzieje się tak, że powód wnosi pozew bez orzekania o winie, na co druga strona żąda rozwiązania małżeństwa z winy powoda, w konsekwencji czego powód także zmienia swoje stanowisko. Co istotne – nie ma możliwości, by sąd zaniechał orzekania o winie, jeżeli choćby jedno z was chce, by wina została stwierdzona.
Zmiana zdania o winie – co za to grozi?
Możesz zmieniać zdanie odnośnie winy w czasie trwania procesu, choć brak konsekwencji ma swoją cenę. Czy coś ryzykujesz? Teoretycznie tak. Jeżeli zgłosisz zmianę żądania na zaawansowanym etapie postępowania, możesz utracić możliwość dowodzenia swoich twierdzeń. Sąd zazwyczaj w toku procesu rozwodowego zakreśla stronom termin na zajęcie stanowiska i powoływanie dowodów na jego poparcie. Po tym terminie Twoje wnioski dowodowe mogą zostać oddalone. Mogą, ale nie muszą, bo sąd nie jest związany swoimi wcześniejszymi postanowieniami i w każdej chwili może je zmienić. Nigdy też nie będą spóźnione takie dowody, których nie mogłeś powołać wcześniej, bo na przykład nie wiedziałeś, że one istnieją, albo dopiero wszedłeś w ich posiadanie.
Co się wówczas stanie, jeśli zmianę żądania zgłosisz dopiero na etapie postępowania apelacyjnego? Najczęściej sąd odwoławczy w takim przypadku uchyli zaskarżony wyrok i przekaże sprawę do ponownego rozpoznania uznając, że konieczne jest przeprowadzenie postępowania dowodowego w całości. Sprawa będzie się toczyć wówczas od początku, a Ty jeszcze raz będziesz mógł sformułować swoje wnioski i twierdzenia.
Warto byś wiedział, że co do zasady sąd odwoławczy nie może pogorszyć sytuacji strony, która wyłącznie wnosiła apelację – czyli nie może wydać dla niej orzeczenia mniej korzystnego, niż zrobił to sąd pierwszej instancji. W przypadku orzekania o winie ta zasada jednak nie obowiązuje. Oznacza to, że nawet jeżeli apelację od wyroku bez orzekania o winie wniósł na przykład mąż, żądając orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy żony, to nic nie stoi na przeszkodzie, by sąd stwierdził, że małżeństwo rozpadło się z wyłącznej winy męża. Warto zatem zachować trzeźwy osąd sytuacji do samego końca.
Dzień dobry!